28.9.12

Kākoʻo i nā Hawaiʻi

Aloha mai e ka mea heluhelu,

ʻO wau kēia ʻo Ahonui!

Iaʻu e hōʻoia ana i kaʻu leka uila, ua ʻike au i kekahi hoʻolaha mai facebook mai: he hoʻokaʻaʻike mai kekahi o koʻu hoa papa mai ke kula kiʻekiʻe, e nīnau ana inā kamaʻāina hoʻi i nā Hawaiʻi piha. Ma koʻu heluhelu ʻana i ia hoʻokaʻaʻike, ua wehewehe pū ʻia mai ka makemake e paʻi kiʻi i kēia mau Hawaiʻi piha ma ke ʻano he kākoʻo a he hoʻokō kuleana.


ʻO Jordan Murph ka inoa o kēia hoa papa a ua manaʻo au e hoʻokaʻaʻike pū au i kēia ʻikepili maiā ia mai i hiki i ka poʻe ʻē aʻe ke ʻike i nā kiʻi āna i paʻi ai a i kēia.


Hiki hoʻi iā ʻoukou ke kaomi ma ʻaneʻi no ka ʻike i kāna hana.


Naʻu me ke kākoʻo!
-Ahonui


6.9.12

Ka Meaʻai Maoli

Aloha mai, e ka mea heluhelu!

Ua ʻano lōʻihi kaʻu kikokiko ʻole ʻana i wahi manaʻo nou. Ua paʻahana hoʻi au a ua loaʻa mai he nūhou maikaʻi loa . . . mākaukau? . . . Ua hānau keiki au! ʻO kēia kaʻu hiapo a he kupanaha maoli nō ke ʻano o ka hānau ʻana! Nui ko māua ʻo kaʻu kāne hauʻoli me ke aloha i ke kama makamae. He huakaʻi hou kēia noʻu a ua hoʻomākaukau maikaʻi. Pōmaikaʻi nā mea a pau.

Me ia manaʻo, ke noʻonoʻo iho nei au i ke ʻano o ka meaʻai e kūʻai ʻia ana e aʻu. Ma ka wā kahiko, e like hoʻi me nā kūpuna o Hawaiʻi nei, ua "maikaʻi" nā meaʻai a pau! ʻOiai ma ia wā, ʻaʻohe lāʻau make haipilikia me ka lāʻau make nāhelehele. Ua hiki ke kanu wale i ka ʻai (me ka hana pū & ka makaʻala) a laila kupu ka meakanu hāʻehuola i nā manawa a pau. I kēia mau lā, kīkī ʻia nā ʻano kemikala like ʻole ma luna o ka meakanu me ka manaʻo e ulu ikaika ana. ʻAʻole loa! He wahaheʻe!

Ua hoʻomaopopo ʻia wau ka pono e koho a wae kūpono i ka meaʻai i kēia wā ʻoiai ʻaʻole makaʻala ʻia nā mea pono e nā hui nui. Inā hoihoi ʻoe i kēia ʻano ʻimi naʻauao ʻana e like me aʻu, paipai au iā ʻoe e nānā i kēia mau wikiō i mea e akamai ai ʻoe ma ke koho ʻana i ka ʻai:


28.7.12

Nā Puke Aʻu E Heluhelu Nei

E ka poʻe kākoʻo i ka ʻōlelo Hawaiʻi, aloha nui mai iā kākou!

ʻO kēia nō ka hopena pule a eia wau e kikokiko iho nei i kahi manaʻo aloha iā ʻoukou. ʻAno ʻōmalumalu ke anilā ma koʻu hale i kēia manawa a e ʻano ua aku ana. Eia naʻe, he lā nani nō ia a pōmaikaʻi nā mea a pau!

I nā manawa a pau, e heluhelu ana au i mau puke ma ka wā hoʻokahi a e hoʻokaʻaʻike hoʻi au i ke ʻano o nā puke aʻu e heluhelu nei i kēia manawa i hiki iā ʻoe ke ʻike i ka ʻokoʻa o ia ʻano mau puke!

ʻO ka mua ka puke ʻo Learn Spanish. ʻAe, ke aʻo nei au iaʻu iho i ka ʻōlelo Paniolo no ka leʻaleʻa a hoʻākea i koʻu ʻike no ka ʻōlelo ʻē. Aloha ʻoiaʻiʻo au i nā ʻōlelo (ka ʻōlelo makuahine, ka ʻōlelo Paniolo, a me ka ʻōlelo Palani) a ua hoʻoholo au e hoʻoikaika i ka ʻōlelo Hawaiʻi me ke aʻo pū i ka ʻōlelo Paniolo. Ua makemake hoʻi au e aʻo i ka ʻōlelo Paniolo ʻoiai au ma ke kula kiʻekiʻe, ʻaʻole naʻe i hoʻomau . . . no laila eia au, ʻehia lā makahiki ma hope, a ke hoʻomaka hou nei! ʻAʻohe wā e hāʻawipio ai!

ʻO ka lua, ʻo Nānā I Ke Kumu. He puke waiwai loa nō hoʻi a koʻikoʻi i mea e kamaʻāina ai i ke ʻano noʻonoʻo Hawaiʻi, he kuanaʻike maoli nō hoʻi. Aia wale au ma nā ʻaoʻao mua loa o ia puke. He mau manaʻo ko loko e hōʻike mōakaaka ana i ke ʻano hana, ke ʻano noʻonoʻo, a me ke ʻano waiwai o ka noho Hawaiʻi ʻana. I mea e mau ai ka moʻomeheu hiwahiwa loa a Hawaiʻi, e nānā hoʻi i kēia puke.

ʻO ke kolu, ʻo Your Heart’s Desire. Poina hoʻi au i koʻu wehewehe mua ʻana paha iā ʻoukou no kēia puke, ʻaʻole paha. He puke hoʻi kēia e wehewehe ana i nā ʻanuʻu e hōʻea ai ka poʻe i ko lākou pahuhopu nui o ke ola. ʻAʻole he koho a hoʻokō wale nō, akā noʻonoʻo nui ʻia ia pahuhopu: hele ā piha ka naʻau i ke aloha o ia pahuhopu, e ʻae hoʻi i ia noʻonoʻo i ka waihona noʻonoʻo, e hoʻomaikaʻi iā haʻi ke hōʻea ʻo ia i ka pahuhopu hoʻokahi. He hoʻomaka hoʻi ma ka naʻau, a laila mōakaaka i ke ola.

ʻO ka hā, ʻo The Calvin and Hobbes Tenth Anniversary Book. Inā makemake ʻoe  e hoʻomaha a ʻakaʻaka, e heluhelu nō i kēia puke! He mau kiʻi kolohe ia i kaha kiʻi ʻia e Bill Watterson. Hū ka ʻakaʻaka! Pili ka moʻolelo i ke keiki kāna (Calvin) me kona hoa moeā (Hobbes), he tika kiʻi nō hoʻi.

ʻO ia wale. I nā manawa a pau, hoʻohana pū au i nā puke noiʻi ʻē aʻe i mea e ʻimi hou ai i kekahi ʻano ʻikepili.

ʻAe ua lawa no ka manawa. I hope pule maikaʻi no ʻoukou pākahi!

Ā hui hou ma hope.

21.7.12

Manu Meyer

ʻAuhea mai ʻoukou, e nā hoa heluhelu, welina ke aloha!

Nui koʻu hauʻoli i ke kākau ʻana i kēia wahi, he wahi kahua paʻa pilikino i mea e hoʻohana maoli ai i ka ʻōlelo Hawaiʻi no ka leʻaleʻa, no ka hoʻomau a no ke aloha nō hoʻi! He aloha ʻōlelo nō kaʻu!

No laila, i ka pule i hala, aia ana au i ka pūnaewele e huli ana i nā ʻano manaʻo like ʻole pili i ka manaʻo Hawaiʻi, ka noʻonoʻo pono nō hoʻi. I koʻu huli ʻana i manaʻo, hoʻoholo ihola au e kikokiko iā “Manu Meyer” ma youtube. He wahine akamai loa i ka noʻonoʻo pono ʻana no ka pono o ko Hawaiʻi. ʻAʻole nō au i ʻike mua iā ia e walaʻau ana, ua lohe wale au e pili ana iā ia, no laila he nani maoli nō ka hoʻolohe ʻana i kona manaʻo! Hiki iā ʻoe ke ʻike i ka wikiō hoʻokahi ma ʻaneʻi.

Ua nīnauele ʻia ʻo Manu Meyer e Ehu Kekahi Cardwell a he kanaka kūpaʻa nō kēlā kāne i nā mea pono no ko Hawaiʻi. He kahua paʻa maikaʻi loa kāna ma ʻaneʻi pili i ka hoʻonaʻauao ʻana aku i ka poʻe i nā mea Hawaiʻi: ka noʻonoʻo, ka moʻomeheu a me nā mea politika kekahi. E paipai au iā ʻoe e nānā i kekahi o kāna mau poke wikiō ʻoiai i loko nō o ka ʻōlelo Hawaiʻi ʻana, ʻaʻole nō lawa. Pono e hoʻohana i ke akamai o nā kūpuna i mea e ola ai me ka lōkahi! He kumu no ka hana a hoʻokō ʻana i nā hanana Hawaiʻi a pono e kamaʻāina i ia mau kumu. He aha kēlā mau manaʻo Hawaiʻi? No ke aha e hana ʻia ai kekahi me pēlā? Inā ʻaʻole kākou ʻike, ʻaʻohe mana, ʻaʻohe ʻoiaʻiʻo. Pono e ʻike i ke kumu no kekahi hana a komo piha me ka naʻau kūpono. Hō ka nana o ka Hawaiʻi!

. . . A ʻaʻole pili i ka “Hawaiʻi” wale nō! Pili i nā kamaʻāina o Hawaiʻi nei! Pili i ka poʻe e ʻumi ʻia e ka ʻuhane o ka pae ʻāina o Hawaiʻi e neʻe ai a noho mai ma ʻaneʻi. Pili i ka noho pono ʻana i mea e pololei ai ko kākou nohona, kekahi i kekahi, i ke aloha a me ka pono. ʻO ia ke kumu no koʻu aloha nui ʻana i ka ʻōlelo Hawaiʻi- aia ka ʻike ma laila! A inā ʻimi ikaika kākou i kēlā ʻike, hiki iā kākou a pau ke ola loko i ke aloha! He nani maoli nō!

No laila, ʻo ia wale paha kaʻu e kikokiko ana i kēia lā. He kaʻana wale nō i koʻu manaʻo a me koʻu paipai iā ʻoe, e ka mea heluhelu, e naʻauao ma ka “ʻimi naʻauao” ʻana. ʻAʻole e ʻimi naʻauao no ka “paʻa” wale o kekahi ʻike ma ke poʻo, akā, e hoʻohana maoli i ia hana . . . e noʻonoʻo me ka naʻau kekahi . . . e aʻo aku i ka ʻohana me ke akamai . . . e ulu pū ka ʻuhane o kākou . . . ʻo ia ka mea nui- ka noho pono ʻana – i ke aloha, i ka pono, i ka lōkahi, i ka hoʻomanawanui, a pēlā aku. Aia ka ʻike a puni kākou. Pono wale e ʻiʻini.

Naʻu me ke kākoʻo i ke akamai o nā kūpuna,

Ahonui

14.7.12

Ka Mana o ka Hilinaʻi

Aloha mai e ka mea e kipa mai nei, e hoʻi mau nei no ka heluhelu ʻana i kēia hoʻokaʻaʻike . . . Aloha mai nō!

ʻO wau kēia ʻo Ahonui. I nā lā a pau, ala  aʻe au a mālama au i kekahi ʻano hana kīpaipai i mea e komo piha ai i ke "ola" a me ka noʻonoʻo pono. He aha lā ia? He pule paha, he helu i nā mea mahalo paha, he hoʻopuka waha paha i nā ʻōlelo hōʻoia ʻoiai

I Ka ʻŌlelo Nō Ke Ola
I Ka ʻŌlelo Nō Ka Make

Eia hoʻi ka manaʻo o kēia ʻōlelo noʻeau- aia he mana i loko o nā huaʻōlelo. Hoʻomaka ma ka noʻonoʻo. Ke paʻa ma ka noʻonoʻo, hoʻopuka ʻia nō. Ke hoʻopuka ʻia, aia i ke ʻano o nā huaʻōlelo inā e mea hoʻoulu a hoʻoulu ʻole paha iā haʻi- iā ʻoe? i kou ʻohana? i ke hoa? Aia iā ʻoe kēlā ʻike.

Ke hoʻopuka ʻia ia ʻōlelo, keu hoʻi me ka hilinaʻi, kō ka ʻōlelo! Pono e kō ʻoiai me kēlā i kūkulu ʻia ai ka honua me ka lani! Aia i ka ʻōlelo! Inā hilinaʻi piha i ke akua (ka ʻuhane hoʻi o ke aloha a me ka lawa pono) ʻaʻohe mea e hiki ʻole ai ke hana! He mana nui ʻino o ka hilinaʻi ʻana. ʻAʻohe mea e wāwahi ai ke hilinaʻi piha (ʻike ʻia kēia ʻano manaʻo i ka baibala hemolele).

A me ia manaʻo, ala au i ke kakahiaka a hoʻoikaika ʻia koʻu hilinaʻi ma o ka ʻōlelo ʻana (ʻae- ka pule, ka ʻōlelo hōʻoia, ka helu mahalo ʻana, a pēlā aku). A ke hoʻihoʻi ʻia hoʻi ia ʻano hoʻomaikaʻi i ka ʻuhane o ke ola (nui ʻino nā inoa kapakapa o ia ʻuhane, ʻo ia nō ke akua), ulu hou ia ʻuhane, ia ʻike hoʻomaopopo hoʻowaiwai, a komo ia manaʻo nani loa i kō naʻau.

Nui ʻino nā mea i hiki ke walaʻau ʻia no ka mana o ka hilinaʻi. Inā hoihoi maoli nō hoʻi ʻoe, e ka mea heluhelu, e kamaʻāina i kēia ʻano noʻonoʻo ʻana, aia i ka puke "Prosperity" na, Charles Fillmore ma ka pūnaewele. Hiki ke heluhelu wale ma ia loulou.

Mahalo ko ʻoukou kipa ʻana mai! E hoʻi mai a e hoʻokaʻaʻike aku i kēia wahi ʻōlelo Hawaiʻi piha i mea e paipai ai ka poʻe ʻē aʻe e hoʻoulu pū i ka ʻōlelo Hawaiʻi ma o ka hoʻohana ʻana!

Naʻu me ke aloha nui,
Ahonui

12.7.12

He Lā Nani

E ka mea e kipa mai nei i kēia wahi kahua paʻa, aloha mai nō!

Ua leʻaleʻa a keu ka nani o kēia lā. Nui hoʻi koʻu pōmaikaʻi i ka hiki ke launa hou me kekahi mau hoa, me ke kipa ʻana i kai me koʻu kaikaina. Ua nui nā mea i walaʻau ʻia e māua a he maikaʻi wale ka hiki ke noho a walaʻau me ka ʻohana!

Pono e hoʻomaopopo he mea nui ka nanea ʻana me ke aloha ʻana i ke ola, ka mahalo ʻana i nā mea a pau. E mālama ʻoe iā ʻoe iho! (ma kekahi ʻano). E hoʻomaopopo mau e "hoʻohauʻoli" ʻana i ka ʻuhane, ka hōʻoiaʻiʻo ʻana i ka ʻuhane, me ka mahalo ʻana i ka ʻuhane. A pehea e mālama maikaʻi ai i ka ʻuhane?

E Mahalo I Ka Mea Loaʻa!

E nānā hoʻi ʻoe i nā mea i kou ola a e helu hoʻi ʻoe i nā mea āu e aloha nei! He kanaka paha? He ʻano paha o kekahi kanaka? He hale paha? E noʻonoʻo i nā mea aloha ma ke ola i kēia manawa ʻoiai ke mahalo ʻia hoʻi kekahi mea, ulu nō! 

He mea nui pū ka mahalo ʻana iā ʻoe iho! Ua mahalo hoʻi ʻoe iā ʻoe iho i kēia lā? Ua aloha hoʻi ʻoe iā ʻoe iho no kāu i hana ai i kēia lā? Ke mahalo ʻoe iā ʻoe iho, he aloha kēlā i ka ʻuhane. ʻOi aku ka nui o ka ʻikepili o kēia kumuhana i nā puke a Louise Hay & ka wahine nāna i haku i ka puke/kiʻiʻoniʻoni ʻo The Secret. Makemake nui hoʻi au i ka manaʻo a Louise Hay (hiki ke ʻike i nā puke i haku ʻia e ia ma hayhouse.com a i ʻole amazon.com). Hoʻopuka ʻia e lāua ka waiwai o ka noʻonoʻo me ka ʻōlelo ʻana i nā mea "aloha" e like hoʻi me ka mahalo ʻana i ka mea loaʻa i mea e ola ai ka ʻuhane.

Inā hoihoi, e huli i kā lāua mau puke a e heluhelu piha.

Naʻu nō me ka paipai ʻana e hoʻoikaika mau a aloha aku i ka poʻe!

Ahonui

7.7.12

Lā Kahakai

Aloha mai kāua/kākou e ka mea e kipa mai nei i ke kahua paʻa aʻu!

He uʻi wale nō ka lā i kahakai i kēia lā. ʻAe ua ʻano ʻōmalumalu, eia naʻe ua nanea ka launa ʻana me ka ʻauʻau kai ʻana. Hō ka huʻihuiʻi o ia kai! Ua ʻono pū ka ʻai! He pūlehu maoli nō a na koʻu mau hoaaloha i hoʻomākaukau hoʻi. ʻO ka minamina ka haʻalele koke ʻana o māua ʻo kaʻu kāne. ʻAʻohe pilikia!

Ma ka ʻauʻau kai ʻana, i loko nō o ka huʻihuʻi, emi ihola ka nui o ia huʻihuʻi lā ma muli o ka walaʻau ʻana me nā keiki i ke kai! Lilo ka noʻonoʻo iā lākou a laila ua hiki no hoʻi au ke nanea ma ia kai ʻoluʻolu lā. ʻO Leleiwi hoʻi ia wahi.

I kēia pō au i kākau ai i leka uila kono, he "hanana" nō hoʻi, ma pukealo no ke pāʻina kililau pēpē a māua ʻo kaʻu kāne. Inā ʻaʻole ʻoe ʻo koʻu "hoa" ma pukealo, e lilo mai i hoa i hiki ai iā ʻoe ke ʻike i ka ʻikepili no ia hui ʻana. Hauʻoli au i kou hiki pū ʻana mai. ʻO kēia ka hāpai ʻana a ka walu o ke kū a ke kokoke mai nei ka wā hānau pēpē! Aia hoʻi i ka pau ʻana o ʻAukake. ʻO kēia ana ke kama mua a nui hoʻi ko māua hauʻoli. E loli ana ka nohona i maikaʻi aʻe!

He aha hoʻi kaʻu ʻono ma nā kū hāpai? Ua hoʻomaka hoʻi me ka mea ʻawaʻawa loa, e like hoʻi me ka . . . lemi! ʻAe ua puni au i ka lemi, ka vineka, ka lihing mui a pēlā aku. Kamaʻāina anei ʻoe i ke kanakā ʻawaʻawa a Willy Wonka? ʻAʻole ʻike i ka inoa o ia kanakē akā he ʻano lōʻihi a pālahalaha ke ʻeke a he 4 wale nō ʻāpana kanakē ko loko. Pōʻai ia. ʻOno nō hoʻi! I kēia mau lā, ʻono au i ke kamumu hau ʻana. Kūpanaha ʻoiai, ʻaʻole kēia mau ʻono he mea maʻamau. Ma muli o koʻu ʻono i ka mea ʻawaʻawa, manaʻo au he keiki kāne . . . ʻaʻole naʻe i pololei. Ua hōʻoia ʻia ke keka ma ka haukapila a wahi a lākou, he kaikamahine nō. He pōmaikaʻi nō inā he keiki kāne a i ʻole he kaikamahine.

Mahalo e ka mea kipa mai! E hoʻi mai ma hope a heluhelu hou.

Naʻu nō,
Ahonui